Skolyoz ve Omurga Rehabilitasyonu Yetkinlik Eğitimi Programı

1. GİRİŞ

Frontal düzlemde aynı hizada olması gereken vertebraların, herhangi bir nedenle dizilimlerinin bozulmasına ve ayakta çekilen direkt röntgenlerde Cobb açısı ile ölçülen 10° ve üzerindeki lateral eğrilikler “skolyoz” olarak tanımlanmaktadır. Skolyozun konservatif tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden birisi egzersiz tedavisidir. “Amerikan Tıp Birliği” tarafından “egzersiz” terimi “sağlığı geliştiren ya da fiziksel bir yaralanmanın veya deformitenin iyileştirilmesi ya da rekrasyonel olarak yapılan fiziksel aktivite” olarak tanımlanmaktadır. Farklı tipteki egzersizler kas ve yumuşak dokuların fleksibilitesini, kas gücünü ve dayanıklılığını, kardiovasküler ve respiratuar sistemlerin fonksiyonlarını geliştirebilir. Spinal eğriliklerde fleksibilite kaybı varsa, deformite yapısal olarak tanımlanırken, kişi postürünü düzeltebiliyorsa ve eğrilik yeterince fleksibil ise yapısal olmayan ya da fonksiyonel skolyoz olarak tanımlanmaktadır. Bu da omurganın fleksibilitesini arttırmaya ve/veya korumaya yönelik egzersiz temelli tedavi yöntemlerinin mantıklı ve yararlı olacağını göstermektedir. Günümüzde dünyada fizyoterapistler tarafından eğriliğin progresyonunun durdurulması, eğrilik açısının azaltılması, kozmetik görünümün iyileştirilmesi, korsenin ihtiyacının azaltılması ya da korse tedavisinin etkinliğinin arttırılması ve erişkin bireylerde ağrı tedavisi için çeşitli skolyoza özel egzersiz yaklaşımları uygulanmaktadır.

2. Skolyoz ve Omurga Rehabilitasyonu Eğitim Programının Amaç, Hedef, Kapsam ve İlkeleri

Amaç:

Eğitim programının amacı, sağlık alanında ileri düzey bir uzmanlık gerektiren skolyoz rehabilitasyonunu alanında çalışan fizyoterapistlere yönelik spesifik omurga ve skolyoz eğitimi için bir rehber görevi görecek bilgi, beceri ve tutumları içeren skolyoz rehabilitasyonu için temel ve güncel bilimsel kanıtlar ışığında bir müfredat oluşturmaktır.

Hedef:

Fizyoterapistlerin, omurga bozuklukları ve hastalıklarını yönetmek için temel patolojiler, tanımlayıcı ölçüm teknikleri ve tedavi stratejileri konularında bilgi düzeylerini ve klinik uygulama becerilerini geliştirmek; kanıta dayalı çalışma yeterliliği sağlamaktır. Eğitim modülü objektif olarak ölçülebilir bilgi ve beceri kriterlerini kazandırmayı hedeflemektedir.

İlkeler:

Bilimsellik ilkesi: Her nevi ölçüm ve rehabilitasyon uygulamalarında yalnızca bilimsel kanıtlar ile desteklenmiş ve güncel yöntemler kullanılır.
Etik çalışma ilkesi: İnsan, toplum ve çevreye duyarlı, sağlık etiği, temel ahlak ve toplumsal değerlere duyarlılık çalışma yaşamını temel öğelerini teşkil eder.
Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi: Omurga rehabilitasyonu alanında çalışan fizyoterapistler faaliyet alanları ve etki alanlarında yapacakları her nevi mesleki çalışmaları, bilgi ve becerilerini toplum sağlığını korumak ve toplum sağlığını geliştirmeye yönelik kullanır.

Kapsam:

3. Skolyoz ve Omurga Rehabilitasyonunun Geliştirilme Süreci

Skolyoz rehabilitasyonunun geliştirilme süreci, multidisipliner bir yaklaşım içerir.

İlk adım olarak, yapılan kapsamlı değerlendirmeler ile skolyoz tedavi ile ilgili endikasyonlar ve kontrendikasyonlar belirlenir. Ardından, kişinin ihtiyaçlarına yönelik güncel bilimsel kılavuzlar ışığında bireyselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturulur. Bu plan, omurga eğriliğini düzeltmeyi, progresyonunu durdurmayı, deformite görünümünü ve postürü iyileştirmeyi, kas kuvvetini ve esnekliğini artırmayı, mevcut ise ağrıyı azaltmayı amaçlayan çok yönlü egzersiz programlarını içerir. Eğer endikasyon varsa egzersiz tedavisine ek olarak korse kullanımını ve korse ile ilgili rehabilitasyon tekniklerini de içerir. Süreç boyunca, skolyozun ilerlemesi düzenli olarak izlenir ve tedavi planı gerektiğinde yeniden düzenlenir. Ayrıca, skolyoz rehabilitasyonunda yeni teknolojilerin ve tedavi yöntemlerinin entegrasyonu da önemli bir rol oynar. Etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış modern teknikler, hastaların tedaviye daha iyi yanıt vermelerini sağlar ve rehabilitasyon sürecini daha etkili hale getirir. Sürekli eğitim ve güncellenen bilgilerle, sağlık profesyonelleri skolyoz tedavisinde en iyi uygulamaları takip eder ve uygular.

4. Öğretim Yöntemi ve Teknikleri

Adayın, alanında uzman kişiler tarafından verilen temel bilgi dersleri rehberliğinde omurga yapısı ve hareket prensibi temelini kavramasını sağlamak.
Adayın omurga yapılarını farklı teknik ve güncel yöntemler ile ölçme ve değerlendirme alanındaki bilgi ve becerilerini temel bilgilerin ötesinde geliştirmek için önceden seçilmiş ek bilgi kaynaklarına erişmesini sağlamak.
Omurga tedavisinde kullanılan çeşitli konservatif ve cerrahi yaklaşımlar ile ilgili temel bilgiye hakim olmak.
Adayın temel omurga bozukluklarını analiz etmesini ve doğru şekilde tanımlayabilmesini, değerlendirebilmesi ve kişiye uygun rehabilitasyon yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamak.
Adayın uygun veri takibi için doğru sonuç ve takip araçlarını seçmesine ve uygulamasına olanak sağlanması.
Adayın değerlendirme verilerini kaydetmeyi ve sonuçlarını yorumlaması için temel oluşturmak.

5. Eğitim Programı Müfredatı Başlıkları:

Anatomi
Kinezyoloji
Patoloji
Patomekanik
Omurga Deformiteleri
Ölçme ve Değerlendirme, Dokümantasyon
Omurga Deformitelerinde Rehabilitasyon Yaklaşımları
Vaka Çalışmaları
Rehabilitasyonda Teknoloji ve Yapay Zeka Kullanımı

6. Eğitim Programı Çıktıları:

Eğitim programını başarı ile tamamlayan adaylar;
Omurga anatomisi, kinezyolojisi ve hareket mekaniği prensiplerini bilir.
Omurga patolojilerini ve deformitelerini bilir, gerçek vaka üzerinde tanımlayabilir.
Skolyozun ve kifozun etyopatogenezini bilir.
Skolyotik ve kifotik deformiteleri ölçebilir, tanımlayabilir, sınıflandırabilir.
Skolyotik ve kifotik deformitelerde tanımlayıcı ölçüm ve analizleri bilir.
Skolyoz rehabilitasyonunda klinik karar verme bilgi ve becerisini kazanır.
Skolyoza yönelik güncel konservatif ve cerrahi tedavileri bilir.
Skolyoz tedavisinin etkinliğini izlemeye yönelik objektif ve subjektif ölçüm yöntemleri ile ilgili bilgi ve beceri kazanır.

7. Eğitim Programı Başarı Ölçütleri:

Bu eğitim programı 25 saat teorik ve15 saat uygulama olmak üzere toplam 40 saat olarak uygulanır.

Eğitim programı sonunda yazılı ve sözlü sınav uygulanır. Teorik ve uygulama sınav sonucu ortalaması 75 puan alan adaylar başarılı kabul edilir. Eğitim programını başarı ile tamamlayan adaylar sertifika almaya hak kazanır.